Τα τελευταία 20 χρόνια παρατηρείται σε παγκόσμια κλίμακα μια εντεινόμενη προσπάθεια για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα (carbon footprint), καθώς έχει αποδειχθεί ότι τα κτίρια αποτελούν βασική πηγή του προβλήματος της κλιματικής κρίσης. Εκτιμάται στον πλανήτη μας ότι στα κτίρια οφείλεται το 40% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης και το 75% της ηλεκτρικής ενέργειας και ως εκ τούτου, στα κτίρια οφείλεται περισσότερο από το 50% της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα.
Σε σχέση με την κατασκευή, η κατανάλωση ενέργειας προκύπτει από την παραγωγή των οικοδομικών υλικών, από τη μεταφορά τους από το σημείο παραγωγής τους στο εργοτάξιο και επίσης από τη λειτουργία των μηχανημάτων στην οικοδομή. Πρόσθετα η παραγωγή των υλικών εκτιμάται ότι προκαλεί τους περισσότερους ρύπους και μακράν τα περισσότερα απόβλητα, καθιστώντας την έτσι τον πλέον ρυπογόνο τομέα της κατασκευής. Κατά συνέπεια, η επιτακτική αναγκαιότητα για την προστασία του περιβάλλοντος και τη λήψη άμεσων και δραστικών μέτρων για την κλιματική αλλαγή, οδήγησαν στη γενική αναθεώρηση του τρόπου κατασκευής και χρήσης των κτιρίων. Σήμερα υπάρχει αυξανόμενη απαίτηση για αειφορία, και επίσης πρόσθετη απαίτηση για ενεργειακή εξοικονόμηση και διάχυση των βιοκλιματικών αρχών. Αυτά συνοδεύονται και από την ανάγκη για υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, η δομική χρήση του ξύλου βρέθηκε από νωρίς στο κέντρο του ενδιαφέροντος και της έρευνας επίσης. Η αξία του ξύλου στις ιστορικές κατασκευές ήταν βέβαια και καταγεγραμμένη και αναγνωρισμένη λόγω της φυσικής του προέλευσης αλλά και της μικρής απαίτησης για βιομηχανική επεξεργασία. Ωστόσο, μέχρι το 2000 υπήρχε το μείζον ζήτημα της τυποποίησης των ιδιοτήτων του και των στατικών αντοχών του. Αυτό όμως γρήγορα ξεπεράστηκε στην Ευρώπη με την ενιαία καθιέρωση προτύπων και την εφαρμογή τους στην πράξη, και σήμερα πλέον δεν υφίσταται καν ως θέμα αφού όλη η δομική ξυλεία, τόσο η συμπαγής όσο και η σύνθετη ξυλεία, είναι πιστοποιημένη και διαβαθμισμένη ως προς τις κρίσιμες μηχανικές αντοχές της (MOR, MOE, θλιπτική αντοχή, αξονικό εφελκυσμό κ.ά.).
Επιπλέον, η έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη οδήγησε σε νέα, πράγματι καινοτόμα προϊόντα ξυλείας, που είχαν πολύ βελτιωμένες ιδιότητες και υψηλές αντοχές. Η ανάπτυξη της γνωστής πλέον ξυλείας glulam (συντομογραφία του “glued laminated timber”) ή αλλιώς σύνθετης – συγκολλητής ξυλείας είχε πολύ θετικά αποτελέσματα στη δόμηση. Ξύλινα στοιχεία, τα οποία με ειδική επεξεργασία και ανθεκτικές συγκολλητικές ουσίες, συνθέτουν ιδιαίτερα ανθεκτικά και σταθερά προϊόντα δόμησης, που έχουν πιστοποιηθεί στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική και έχουν εξαπλωθεί στις κατασκευές. Φυσικά η «πράσινη» δόμηση επεκτείνεται και περαιτέρω, ιδίως σήμερα, μετά και την ανάπτυξη του προϊόντος CLT, που έδωσε τεράστια επίσης ώθηση στην ξύλινη αρχιτεκτονική. Υπολογίζεται ότι, η χρήση του δομικού ξύλου μπορεί να μειώσει τις εκπομπές CO2 που σχετίζονται με την κατασκευή κτιρίων κατά περισσότερο από 90%, ενώ ταυτόχρονα επιφέρει μια σειρά άλλων πλεονεκτημάτων. Δεν θα πρέπει επίσης να λησμονείται ότι για την παραγωγή ενός τελικού δομικού προϊόντος ξύλου απαιτείται το 1/6 της ενέργειας σε σχέση με αυτή για το σκυρόδεμα, και το 1/4 της ενέργειας συγκριτικά με τον χάλυβα. Συμπερασματικά, η «πράσινη» δόμηση είναι επιτακτική για το μέλλον μας!
